جام جهانی فیفا (که همچنین با نام جام جهانی فوتبال و یا بهطور خلاصه، با نام جام جهانی شناخته میشود)، مسابقات حرفهای فوتبال است که در ردهٔ مردان و بین اعضای فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) برگزار میشود. این مسابقات از سال ۱۹۳۰ بهطور مرتب و هر ۴ سال یکبار برگزار میشود و تنها در سالهای ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ و به علت جنگ جهانی دوم برگزار نشده است. شما همچنین نیاز دارید برای شرط بندی جام جهانی ۲۰۲۲ اطلاعات کافی درباره این تورنومنت داشته باشید.
قهرمان فعلی این مسابقات، کشور فرانسه است که در مسابقات سال ۲۰۱۸ قهرمان شد.
در دورههای اخیر، مسابقات در طی نزدیک به یک ماه و با حضور ۳۲ تیم برگزار میشود که به این مرحله از مسابقات، معمولاً مرحلهی نهایی جام جهانی گفته میشود. تیمها برای ورود به مرحله نهایی جام، در طی ۳ سال قبل از آغاز آن، تلاش کرده و درنهایت به همراه کشور (های) میزبان در این مسابقات حضور پیدا میکنند.
تاکنون ۲۱ دوره جام جهانی برگزار شده است و تنها ۸ کشور موفق به فتح این جام شدهاند، که کشور برزیل با ۵ قهرمانی، پرافتخارترین تیم این رقابتهاست. همچنین برزیلیها تنها تیم در دنیا هستند که در تمام ۲۱ دوره رقابتها حضور داشتند. ایتالیا و آلمان با چهار عنوان قهرمانی در رده بعدی قرار دارند، اروگوئه و آرژانتین و فرانسه با ۲ قهرمانی و کشورهای انگلستان و اسپانیا هرکدام با یکبار قهرمانی، ۶ کشور دیگری هستند که تجربهٔ کسب عنوان قهرمانی را دارند.
تمام قهرمانان تاریخ جام جهانی
- برزیل: ۵ بار
- ایتالیا و آلمان: ۴ بار
- اروگوئه و آرژانتین و فرانسه: ۲بار
- انگلستان و اسپانیا: ۱ بار
تاریخچه جام جهانی – پیدایش
با آنکه فدراسیون جهانی فوتبال – فیفا – در سال ۱۹۰۴ تأسیس شد، اما نخستین جام جهانی ۲۶ سال بعد برگزار شد.
اولین دیدار بین دو تیم ملی فوتبال در سال ۱۸۷۲ و بین تیمهای انگلستان و اسکاتلند انجام گرفت، اما در آن سالها فوتبال خارج از بریتانیای کبیر بُعد زیادی نداشت. پس از افزایش محبوبیت فوتبال و در آغاز قرن بیستم، این ورزش در المپیکهای تابستانی ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ و المپیک میانی ۱۹۰۶ بهعنوان ورزش ناظر (بدون اهدای مدال) شرکت کرد.
در المپیک تابستانی ۱۹۰۸ بالاخره فوتبال یکی از ورزشهای رسمی المپیک شد. مسابقات فوتبال در آن سالها توسط «انجمن فوتبال» (فدراسیون فوتبال در انگلستان) برگزار میشدند و تنها بازیکنان آماتور در آن شرکت داشتند و اغلب بیشتر یک نمایش بود تا یک مسابقه. تیم ملی آماتورهای فوتبال انگلستان هم در المپیک ۱۹۰۸ و هم در المپیک ۱۹۱۲ فاتح مسابقات شد.
بیشتر بخوانید: راهنمای شرط بندی جام جهانی
در سال ۱۹۰۹ و در کنار مسابقات المپیک که برای تیمهای آماتور برگزار میشد، سر توماس لیپتون، جام توماس لیپتون را در شهر تورین برگزار کرد. البته در این رقابتها، تیمهای ملی شرکت نداشتند بلکه از هر کشور، یک تیم باشگاهی و به عنوان نماینده در این مسابقات حضور پیدا میکرد. زمانی جام توماس لیپتون به عنوان نخستین دوره رقابتهای جام جهانی شناخته میشد.
در این رقابتها، موفقترین تیمهای ایتالیا، آلمان و سوئیس حضور داشتند، اما مسئولین فوتبال انگلیس، حاضر نشدند تا یک تیم حرفهای به این مسابقات بفرستند، که لیپتون از باشگاه «آکلند غربی» به نمایندگی از انگلیس، برای شرکت در این رقابتها دعوت کرد. تیمی آماتور از روستایی در شمال شرق انگلستان، که در نهایت فاتح این مسابقات شد. وست آکلند در مسابقات بعدی در ۱۹۱۱ نیز قهرمان شد و بر طبق قوانین بازیها، نشان سر توماس را تا ابد به خانه برد.
در ۱۹۱۴ فیفا توافق کرد که مسابقات المپیک را بهعنوان «مسابقات قهرمانی فوتبال آماتورها» به رسمیت بشناسد و مسئولیت برگزاری آن را به عهده بگیرد. این باعث شد که مسابقات فوتبال المپیک تابستانی به اولین تورنمنت فوتبال بینقارهای بدل شود. اروگوئه قهرمان این مسابقات شد و در سال ۱۹۲۸ نیز مدال طلا را کسب کرد.
فیفا در دوشنبه هفت خرداد هزار و سیصد و هفت در نشست سالانه خود در آمستردام خبر از برگزاری تورنمنتی داد که تیم فوتبال تمام اعضای این فدراسیون میتوانستند در آن شرکت کنند.
تاریخچه جام جهانی – اولین جام جهانی رسمی (۱۹۳۰)
المپیک تابستانی ۱۹۳۲ در لوس آنجلس برگزار شد و به علت عدم محبوبیت فوتبال در آن کشور، این ورزش در برنامه بازیها گنجانده نشد. علت دیگر عدم توافق فیفا و کمیته بینالمللی المپیک در مورد وضعیت بازیگران آماتور بود. رئیس وقت فیفا، ژول ریمه، طرحی ارائه کرد که بر طبق آن اولین مسابقات جام جهانی در ۱۹۳۰ برگزار شود. با توجه به اینکه اروگوئه صاحب مدال طلای دو المپیک قبلی بود و در سال ۱۹۳۰ جشن صدمین سالگرد استقلال خود را میگرفت، میزبانی به این کشور سپرده شد.
فدراسیونهای ملی بعضی کشورها برای فرستادن یک تیم به مسابقات دعوت شدند. با توجه به اینکه میزبان مسابقات – اروگوئه – بسیار دور از اروپا واقع شده بود و تیمهای اروپایی برای شرکت در این مسابقات باید در سفر پر هزینهای از اقیانوس اطلس میگذشتند، تا دو ماه مانده به مسابقات هیچ کشور اروپایی حاضر به فرستادن تیم نشده بود.
ژول ریمه در نهایت تیمهای اروپایی بلژیک، فرانسه، رومانی و یوگسلاوی را به قبول این سفر، راضی کرد. ۱۳ کشور در این جام شرکت کردند، هفت تیم از آمریکای جنوبی، چهار تیم از اروپا و دو تیم از آمریکای شمالی.
تاریخچه جام جهانی – ترین های جام جهانی ۱۹۳۰
- در اولین دیدارهای جام جهانی که به طور همزمان برگزار شد، فرانسه و آمریکا به پیروزی رسیدند. این دو تیم به ترتیب مکزیک را ۴ بر یک و بلژیک را ۳ بر ۰ مغلوب کردند.
- اولین گل تاریخ جام جهانی توسط لوسین لورن از فرانسه به ثمر رسید.
- چهار روز بعد برت پاتناد از آمریکا اولین هتتریک تاریخ جام را در برد ۳ بر صفر آمریکا مقابل پاراگوئه ثبت کرد.
- در مسابقه فینال اروگوئه با نتیجه ۴ بر ۲ از سد آرژانتین گذشت و اولین فاتح جام جهانی شد. این مسابقه در مونتهویدئو انجام شد و ۹۳ هزار نفر شاهد برگزاری آن بودند.
- بعد از پایان مسابقات خوزه ناسازی از اروگوئه بهعنوان بهترین بازیکن جام جهانی انتخاب شد و گیلرمو استابیله از آرژانتین آقای گل مسابقات شد.
پس از نخستین دوره رقابت های جام جهانی ، بازیهای المپیک سال ۱۹۳۲ در لوس آنجلس برگزار شد که در آنجا فوتبال محبوبیت بسیارکمی داشت و بهجای آن، فوتبال آمریکایی بسیار محبوب شده بود. به همین دلیل مسئولین فیفا و المپیک، تصمیم گرفتند مسابقات فوتبال را در آن دوره از رقابتها برگزار نکنند. فوتبال دوباره در المپیک سال ۱۹۳۶ جزو یکی از رشتهها شد اما بیشتر از گذشته تحت شعاع جام جهانی فوتبال قرارگرفته بود.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۳۴
دومین دوره رقابت های جام جهانی در اروپا و در کشور ایتالیا برگزار شد و به همین دلیل تیمهای اروپایی میل بیشتری برای شرکت در این بازیها از خود نشان دادند. بازیهای ۱۹۳۴ به میزبانی ایتالیا در سایه ظهور فاشیسم در این کشور قرار گرفت و دولت فاشیستی بنیتو موسولینی از این مسابقات برای اهداف سیاسی خود بهره جست؛ درست مانند کاری که دو سال بعد هیتلر در المپیک مونیخ انجام داد.
تعداد تیمهای شرکتکننده در این دوره ۱۶ تیم بود که از میان ۳۲ تیم حاضر در مرحله مقدماتی به بازیها راه یافتند. باوجود تعداد بیشتر تیمها نسبت به دوره قبل، اما مسابقات تماشاچی کمتری داشت. این جام نخستین جامی بود که تیمها برای حضور در مرحله نهایی بازیها، نیاز به گذراندن مرحله مقدماتی داشتند. جایی که برای اولینبار مسابقات دارای مرحله گروهی شد.
۱۶ تیم در این دوره حضور داشتند که تا سال ۱۹۸۲، این تعداد تغییری نکرد. اروگوئهایها که از بازیهای ضعیف تیمهای اروپایی در دورهی گذشته ناامید شده بودند، این مسابقات را تحریم کردند. بولیوی و پاراگوئه نیز به دلیل مسائل مالی، در این مسابقات حضور پیدا نکردند تا برزیل و آرژانتین بدون برگزاری هیچ بازی مقدماتی، در مسابقات حضور پیدا کنند.
مصر نیز در این دوره، بهعنوان نخستین تیم آفریقایی حضور پیدا کرد. با حذف تیمهای برزیل، آرژانتین، آمریکا و مصر در دور نخست که بهصورت ۱ حذفی برگزار شد، ۸ تیم راهیافته به مرحله یک چهارم اروپایی بودند.
دو تیم ایتالیا و چکسلواکی در فینال مسابقات مقابل هم قرار گرفتند که نتیجه در پایان وقت قانونی یک بر یک شد. در وقت اضافی (یکی از شش فینال جام جهانی که بهوقت اضافه کشیده شد) ایتالیا موفق شد که با زدن یک گل توسط آنجلو اسکیاوو، نخستین فاتح اروپایی جام جهانی باشد.
جوزپه مهآتزا از ایتالیا بهعنوان بهترین بازیکن این دوره از جام جهانی انتخاب شد و اودریچ نجدلی از چکسلواکی آقای گل مسابقات لقب گرفت.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۳۸
دوره رقابت های جام جهانی ۱۹۳۸ یک سال پیش از جنگ جهانی دوم با حضور ۱۵ تیم که از میان ۳۷ تیم به مرحله نهایی راه یافته بودند، در اوایل ژوئن در فرانسه برگزار شد.
انتخاب دوباره یک کشور اروپایی بهعنوان میزبان، موجب اعتراض کشورهای قاره آمریکا شد و اروگوئه و آرژانتین مسابقات را تحریم کردند. در این دوره برای نخستینبار اعلام شد که تیمهای میزبان و قهرمان دوره قبل رقابتها، بدون نیاز به برگزاری مسابقات مقدماتی، میتوانند در این رقابتها حضور یابند.
بدین ترتیب کشور ایتالیا بهعنوان قهرمان دوره قبل و فرانسه بهعنوان میزبان، بهطور مستقیم به جام جهانی صعود کردند. همچنین اتریش باوجود اینکه توانست به جام جهانی صعود کند، نتوانست در مسابقات شرکت کند چراکه عضوی از آلمان شده بود. به انگلیس پیشنهاد داده شد تا در این مسابقات حضور پیدا کند اما آنها نپذیرفتند تا مسابقات با ۱۵ تیم برگزار شود.
ارنست ویلیمووسکی لهستانی نیز تبدیل به اولین بازیکنی شد که در یک بازی جام جهانی، موفق به زدن ۴ گل شد. وی در جریان باخت ۶-۵ کشورش به برزیل، چنین کاری کرد. ۵۶ سال طول کشید تا بازیکنی بتواند این رکورد را بهبود بخشد.
ایتالیا، قهرمان دوره گذشته و مجارستان در بازی فینال مقابل هم قرار گرفتند که این بازی با نتیجه ۴ بر ۲ به سود ایتالیا پایان یافت. جینو کوالائوسی و سیلویو پیولا هرکدام دو گل برای ایتالیا زدند. به این ترتیب ایتالیا با هدایت مجدد ویتور پوتسو نخستین تیمی شد که دوبار جام را به خانه برد. فرانسویها که میزبان بودند، تبدیل به نخستین میزبانی شدند که موفق به کسب جام نشد.
لئونیداس دا سیلوای برزیلی با ۸ گل زده در ۴ بازی بهعنوان بهترین گلزن و بهترین بازیکن مسابقات معرفی شد.
برگزار نشدن دو جام جهانی بخاطر جنگ جهانی
دورههای ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ جام جهانی، به دلیل جنگ جهانی دوم برگزار نشد. جام جهانی ۱۹۴۲ قرار بود تا در کشور آلمان برگزار شود. این خبر در بیست و سومین سالگرد فیفا در سال ۱۹۳۶ و در برلین اعلام شده بود. اما جنگ جهانی در سال ۱۹۳۹ آغاز و میزبانی آلمان منتفی شد. در ژوئن همین سال، قرار شد برزیل میزبان رقابتها باشد هرچند که با گسترش جنگ جهانی، برگزاری مسابقات منتفی شد آنهم در حالی که حتی میزبان رقابتها هم مشخص نشده بود.
بعد از پایان جنگ جهانی نیز، مسابقات سال ۱۹۴۶ به دلیل خرابیهای حاصل از جنگ، برگزار نشد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۵۰
در سال ۱۹۵۰ بود که مسابقات جام جهانی دوباره از سر گرفته شد. مسابقات به میزبانی برزیل برگزار شد و انگلیس برای نخستین بار در این رقابتها حضور پیدا کرد.
انگلیسیها که فوتبال را ورزشی انگلیسی میدانستند، دوست نداشتند تا در رقابت با تیمهای غیر انگلیسی شرکت کنند، تا بتوانند فوتبال را انگلیسی نگه دارند. اما سرانجام در سال ۱۹۴۶ بود که دعوت فیفا را پذیرفتند و در این رقابتها شرکت کردند. هرچند در نهایت آنها با شکست برابر آمریکا، از گردونه رقابتها حذف شدند و نتوانستند به فینال راه پیدا کنند. انگلیسیها آن بازی را با ۱ گل به آمریکا واگذار کرده بودند، که البته در ابتدا اخبار بهاشتباه مخابره شد! بنابر اخبار، انگلیسیها بازی را ۱-۰ برده بودند و البته به علت اشتباه تایپی، نتیجه بازی ۱۰-۰ به نفع انگلیس خوانده شده بود.
همچنین اروگوئهای که دو دوره قبلی را تحریم کرده بود، دوباره در جام جهانی شرکت کرد. کشورهای اروپای شرقی چون شوروی سابق نیز به دلایل سیاسی در این مسابقات حضور نداشتند. ایتالیا، قهرمان دوره قبل نیز با وجود سقوط هواپیمای خود که باعث کشته شدن اکثر بازیکنانش شد، در این رقابتها شرکت کرد.
همچنین این تنها دوره از رقابتها بود که پس از مرحله گروهی، مسابقات حذفی برگزار نشد و در این دور هم مسابقات به شکل گروهی برگزار شد.
مارکوس ادمیر از برزیل با به ثمر رساندن ۶ گل در ۷ بازی بهترین گلزن این دوره شناخته شد و ژیژینیو همبازی او در برزیل بهعنوان بهترین بازیکن مسابقات معرفی شد. تماشاچیان این دوره در تاریخ جام جهانی از رقم ۱ میلیون نفر گذشت. برای این بازیها بزرگترین ورزشگاه جهان با ظرفیت ۲۲۰ هزار نفر در ریودوژانیرو ساخته شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۵۴
جام جهانی ۱۹۵۴ در کشور سوئیس برگزار شد.
در این جام، شوروی که در مسابقات المپیک شگفتی ساز شده بود، در حضور لئو یاشین، دروازهبان افسانهای خود موفق ظاهر نشد و نتوانست عنوانی کسب کند. در مرحله یک چهارم نهایی مسابقات نیز پرگلترین بازی تاریخ رقابتها رقم خورد. جایی که اتریش با وجود آنکه با ۳ گل از سوئیس عقب افتاده بود، درنهایت با نتیجه ۷-۵ موفق شد سوئیس را شکست دهد.
مجارستان که با اقتدار کامل به فینال راه یافته بود (۲۷ گل زده در ۵ بازی) زیر باران شدید، در مقابل همگروه دور گروهی آلمان غربی (دیدار دو تیم ۸ بر ۳ به سود مجارستان پایان یافت) قرار گرفت و در ۸ دقیقه با دو گل پوشکاش و ژییور دو بر صفر پیش افتاد. آلمان غربی هر دو گل را در ده دقیقه بعد جبران کرد و نهایتاً گل سوم را توسط هلموت ران در دقیقه ۸۴ زد.
آلمان غربی که پس از پایان جنگ جهانی و جدا شدن از آلمان شرقی و یک دوره محرومیت از حضور برای نخستین بار به بازیها میآمد، ژرمنها در نخستین تجربه حضور در جام جهانی بهعنوان قهرمانی این بازیها دست یافتند.
ساندور کوچیس از مجارستان با ۱۱ گل بهترین گلزن مسابقات شد و فرانس پوشکاش همبازی او بهعنوان بهترین بازیکن جام جهانی معرفی شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۵۸
جام جهانی ۱۹۵۸ که در سوئد برگزار شد، میدان درخشش ستارگانی چون ژوست فانتن، بابی چارلتون و گارینشا بود. اما در این دوره بدون شک نام بازیکن افسانهای تاریخ فوتبال جهان پیش از همه به ذهنها خطور میکند؛ ستاره ۱۷ ساله تیم ملی برزیل “پله”.
این جام از خاطرهانگیزترین دورههای جامجهانی برای برزیل است. درخشش برزیل در جام سرآغازی بود برای موفقیتهای بعدی. همچنین برای اولین بار، هر چهار تیم بریتانیایی موفق به حضور در مرحلهٔ نهایی مسابقات شدند. اتفاقی که دیگر هرگز رخ نداد.
برزیل با ستارگانی چون پله، ماریو زاگالو (که بعدها در سال ۱۹۷۰ در نقش مربی برزیل را به قهرمانی رساند)، واوا و گارینشا مقابل سوئد قرار گرفت که برای نخستین بار به فینال جام میرسید.
در بازی فینال پله ستاره نوجوان برزیل دو گل، واوا دو گل و ماریو زاگالو یک گل برای برزیل به ثمر رساندند و برزیل پس از ۲۸ سال از آغاز جام جهانی و حضور در شش دوره برای نخستین بار این جام را به خانه برد.
ژوست فانتن فرانسوی با ۱۳ گل زده در این بازیها نام خود را بهعنوان بهترین گلزن تمام ادوار جام جهانی در تاریخ فوتبال جهان ثبت کرد. رکوردی که تاکنون دستنخورده باقیمانده است.
دیدی ستاره تیم ملی برزیل نیز در حضور ستارگان بزرگ دیگر آن سال بهعنوان بهترین بازیکن جام جهانی انتخاب شد. این تنها دورهای بود که یک تیم غیراروپایی در مسابقاتی که در اروپا برگزار میشد، موفق به فتح عنوان قهرمانی شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۶۲
در حالی شیلی میزبان جام جهانی ۱۹۶۲ بود که قبل از آغاز مسابقات، زلزله ویرانگر و ۹٫۵ ریشتری شیلی رخ داد و خسارات زیادی وارد کرد.
این دوره از مسابقات به خاطر خشونت زیاد و بازیهای تدافعی تیمها بسیار مشهور شد. برای مثال بازی ایتالیا با شیلی که با برد ۲-۰ شیلی همراه بود، به نام نبرد سانتیاگو معروف شد. دو روزنامهنگار ایتالیایی، مقالهای تند درباره کشور میزبان نوشتند و در مسابقه نیز بازیکنان دو تیم بهقصد مصدوم کردن بازیکنان حریف بازی میکردند و درنهایت دو بازیکن از تیم ایتالیا نیز از بازی اخراج شدند.
چون مسابقات در شیلی برگزار میشد، برزیل از این امتیاز برخوردار بود که در آمریکای جنوبی به میدان میرفت. جایی که تجربه ثابت کرده تیمهای اروپایی معمولاً نسبت به بازیهای داخل اروپا ضعیفتر ظاهر میشوند.
از ۱۶ تیم راهیافته به مرحله نهایی، ۶ تیم از آمریکای جنوبی و ۱۰ تیم اروپایی بودند. تیمهای ایتالیا، آرژانتین و اروگوئه در دور مقدماتی حذف شدند و دو تیم از اروپای شرقی (یوگسلاوی و چکسلواکی) و دو تیم از آمریکای لاتین (برزیل و شیلی) به مرحله نیمهنهایی راه یافتند.
چکسلواکی با نتیجه ۳ بر ۱ یوگسلاوی را شکست داد و برزیل (مدافع عنوان قهرمانی) مقابل شیلی (میزبان بازیها) قرار گرفت که این بازی با نتیجه ۴ بر ۲ به سود برزیل پایان یافت.
در بازی فینال برزیل با نتیجه ۳ بر ۱ چکسلواکی را شکست داد و برای دومین دوره پیاپی بهعنوان قهرمانی جام دست یافت. دراژن یرکوویچ از یوگسلاوی با ۶ گل زده بهترین گلزن معرفی شد و گارینشا از تیم ملی برزیل بهعنوان بهترین بازیکن جام جهانی انتخاب شد.
مارکوس کول کلمبیایی نیز تبدیل به نخستین و تنها بازیکن تاریخ شد که از روی نقطه کرنر، موفق به زدن گل در جام جهانی شد، لئو یاشین، گلر افسانهایِ شوروی این گل را دریافت کرده بود.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۶۶
انگلستان که دارای نخستین فدراسیون فوتبال جهان است در حالی میزبان این مسابقات شد که در بازیهای جامجهانی چندان خوش ندرخشیده بود.
هفتاد و چهار تیم در مرحلهی انتخابی شرکت کردند که ۱۰ تیم از اروپا، ۵ تیم آر آمریکای جنوبی و ۱ تیم از آسیا به مسابقات نهایی راهیافتند. ۲ تیم تازهوارد پرتغال و کرهشمالی شگفتیسازان این دوره بودند. بازی این ۲ تیم از مشهورترین بازیهای تاریخ جامجهانی است. کرهشمالی در آن بازی در ۲۵ دقیقه نخست ۳ بر صفر از پرتغال جلو افتاد. اما پرتغال با ۴ گل پیدرپی اوزهبهیو و تک گل ژوزه آگوستو بازی را برد.
از عجیبترین اتفاقهای این دوره حذف برزیل، مدافع قهرمانی در دور مقدماتی بازیها بود.
برزیل با داشتن مجموعهای از ستارگانی چون پله، گارینشا، جرزینیو و تستائو با دو شکست ۳ بر ۱ در مقابل مجارستان و پرتغال و یک برد مقابل بلغارستان حتی نتوانست از گروه خود صعود کند.
چهار تیم انگلستان، آلمانغربی، پرتغال و اتحاد جماهیرشوروی به مرحلهی نیمه نهایی راهیافتند و آلمانغربی و انگلستان با نتیجه مشابه ۲ بر ۱ حریفان را از پیش رو برداشتند. انگلستان با در اختیار داشتن بازیکنانی چون بابی مور، برادران چارلتون و جف هرست خاطرهانگیزترین جام را برای هوادارانش ثبت کرد.
در بازی فینال (انگلیس – آلمان غربی) دو تیم در پایان وقت قانونی دو بر دو مساوی شدند، اما در وقت اضافی، جف هرست که در وقت قانونی یکی از گلهای انگلستان را به ثمر رسانده بود، با وارد کردن دو گل دیگر نتیجه را به ۴ بر ۲ تغییر داد.
اوزهبهیو از پرتغال با ۹ گل خود بهعنوان گلزن برتر جام شناخته شد و بابی چارلتون از انگلستان بهعنوان بهترین بازیکن مسابقات انتخاب شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۷۰
برای نخستین بار جام جهانی ۱۹۷۰ در مکزیک و بدون حضور تیمهای فرانسه، آرژانتین، مجارستان و اسپانیا برگزار میشد.
برزیل با ماریو زاگالو و بازیکنان مطرح خود چون پله، ریوه لینو، کارلوس آلبرتو پریرا، توستائو و جرزینیو به مکزیک آمده بود تا شکست سخت دوره پیش را جبران کند.
ایتالیا نیز برای رسیدن به فینال، مکزیک و آلمانغربی را شکست داد.
ایتالیا و برزیل در بازی فینال در حالی مقابل هم قرار میگرفتند که تیم برنده به سومین عنوان قهرمانی خود دست مییافت و میتوانست برای همیشه جام ژول ریمه را به خانه ببرد.
این بازی در نیمه نخست با نتیجه یک بر یک بهتساوی انجامید. گلهای این نیمه را پله برای برزیل و بونینسینا برای ایتالیا به ثمر رساندند.
اما در نیمه دوم برزیل در بیست دقیقه سه گل توسط گرسون، جرزینیو و کارلوس آلبرتو پریرا به ثمر رساند و بهعنوان نخستین تیمی که سه بار قهرمان جام جهانی شده، جام ژول ریمه را برای همیشه به خانه برد.
گرد مولر از آلمان غربی با ۱۰ گل زده بهترین گلزن جام شناخته شد.
این دوره چهارمین و آخرین جام جهانی بود که پله در آن حضور مییافت، او در این مسابقات عنوان بهترین بازیکن را بهدست آورد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۷۴
این مسابقات به میزبانی آلمان غربی برگزار شد. تیمهای فرانسه، اسپانیا و انگلستان غایبان بزرگ جام دهم بودند و جمهوری دمکراتیک کنگو، آلمان شرقی، هائیتی و استرالیا (سهمیه آسیا) برای نخستینبار به جامجهانی میآمدند.
سیستم برگزاری بازیها بار دیگر در این جام تغییر کرد. بدین شکل که ۱۶ تیم در ۴ گروه ۴ تیمی بازی کردند و تیمهای اول و دوم هر گروه به دور بعد راه یافتند و دوباره به ۲ گروه ۴ تیمی تقسیم شدند که ۲ تیم اول مستقیماً به فینال و ۲ تیم دوم به بازی ردهبندی راهیافتند.
آلمان غربی، میزبان مسابقات و هلند به فینال رفتند و برزیل و لهستان برای بازی ردهبندی مقابل هم قرار گرفتند.
فینال این دوره نبرد ستارگان بود. آلمان غربی با مجموعهای از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال خود چون سپ مایر، فرانتس بکن باوئر، برتی فوگتس، پل برایتنر، گرد مولر، ولفگانگ اورات، راینر بونهوف و اولی هوینس در مقابل هلندی قرار گرفت که از مثلث طلایی یوهان کرویف، ران رینسنبرینک و جانی رپ بهره میبُرد.
در ثانیههای نخست بازی یک پنالتی به سود هلند گرفته شد که یوهان نیسکنس آن را به گل تبدیل کرد و یکی از سریعترین گلهای تاریخ جام جهانی را رقم زد.
اما آلمان با دو گل برایتنر و گرد مولر از هلند پیش افتاد و برای دومین بار به جام جهانی دست یافت. گرتزگورتز لاتو از لهستان با ۷ گل گلزن برتر شد و یوهان کرویف از سوی فیفا بهعنوان بهترین بازیکن جام برگزیده شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۷۸
این جام زمانی در آرژانتین برگزار شد که در کشور میزبان، یک دولت نظامی دیکتاتور حکمرانی میکرد و اعتراضات گسترده مردم آرژانتین در زمان برگزاری بازیها در گوشه و کنار کشور دیده میشد.
تعداد شرکت کنندگان مرحلهی انتخابی در این دوره برای نخستین بار از عدد ۱۰۰ گذشت. تیم ملی ایران و تونس بهعنوان نمایندگان آسیا و آفریقا برای نخستینبار به جامجهانی راهیافتند.
تیم ملی ایران که در دور نخست مرحلهی انتخابی سوریه و عربستانسعودی را شکست داده بود، در دور دوم با هنگکنگ، کره جنوبی و استرالیا هم گروه شد و به عنوان تیم اول به جام جهانی راهیافت.
دو شکست مقابل هلند و پرو و یک تساوی با اسکاتلند، ۲ گل زده (ایرج داناییفر و حسن روشن)، ۸ گل خورده و ۱ امتیاز، دستآورد سفر ایران به آرژانتین بود.
هلند که دو بار پیاپی به فینال میرسید تقریبا همان ترکیب سال ۱۹۷۴ خود را حفظ کرده بود، با این تفاوت که دیگر یوهان کرویف، ستاره خود را در اختیار نداشت.
در مقابل هلند، تیم جوان و ناشناخته آرژانتین قرار داشت که پس از نخستین دورهی جام جهانی دیگر نتوانسته بود به فینال راه یابد و این بار هم به لطف امتیاز میزیانی و کمی هم شانس راهی فینال شد. البته نمایش بازیکنانی چون دانیل پاسارلا (کاپیتان)، دانیل برتونی، ماریو کمپس و اسوالدو آردیلس در بازیهای مرحلهی نیمه نهایی چهرهی قدرتمندی به تیم آرژانتین داد.
مسابقهی فینال در پایان وقت قانونی یک بر یک مساوی شد، اما دو گل آرژانتین در وقت اضافی (کمپس و برتونی) بار دیگر آرزوهای هلند را برای فتح جام جهانی نقش بر آب کرد. آرژانتین پس از اروگوئه و برزیل، سومین کشور آمریکای لاتین بود که به جام جهانی دست مییافت.
کمپس با دو گلی که در فینال زد، با شش گل بهترین گلزن و بهترین بازیکن جام معرفی شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۸۲
مسابقات جام جهانی ۱۹۸۲ به میزبانی کشور اسپانیا برگزار شد.
با حضور ستارگانی چون زیکو، سوکراتس (برزیل)، دیهگو مارادونا (آرژانتین)، پائولو روسی و دینو زوف (ایتالیا)، کارل هاینتس رومنیگه و هارالد شوماخر (آلمانغربی) و ژان تیگانا و میشل پلاتینی (فرانسه) این جام، به جام ستارگان شناخته میشود.
در این دوره از جام جهانی سهمیهی آفریقا به ۲ تیم افزایش یافت و از هر ۲ منطقهی آسیا و اقیانوسیه ۱ تیم به مسابقات راه یافت. تیمهای حاضر، به ۶ گروه ۴ تیمی تقسیم شدند و ۲ تیم اول هر گروه صعود کردند.
در مرحلهی نیمهنهایی تیمهای فرانسه و آلمانغربی و در بازی دیگر ایتالیا و لهستان مقابل هم قرارگرفتند. بازی دو تیم فرانسه و آلمانغربی پس از ۱۲۰ دقیقه با نتیجه ۳ بر ۳ به تساوی رسید که آلمانغربی موفق شد فرانسه را در ضربات پنالتی شکست دهد و به فینال برود.
در سوی دیگر ایتالیا با ۲ گل پائولو روسی لهستان را شکست داد و راهی فینال شد. ایتالیا که پس از جنگ جهانی دوم دیگر نتواسته بود به مقام قهرمانی جام دست یابد، در فینال به دیدار آلمان غربی رفت که آن هم مانند حریفش برای رسیدن به سومین جام به پیروزی در بازی فینال امید داشت.
ایتالیا در بازی فینال که در استادیوم برنابئوی مادرید برگزار میشد تا دقیقه ۸۰ با سه گل پائولو روسی، مارکو تاردلی و الساندرو آلتوبلی از آلمان غربی پیش افتاد و آلمان غربی فقط توانست یکی از سه گل را در دقیقه ۸۳ توسط پل برایتنر جبران کند.
ایتالیا با این پیروزی پس از ۴۴ سال به قهرمانی جام رسید و پس از برزیل دومین تیمی بود که سه بار قهرمان جام میشد.
پائولو روسی گلزن شمارهی یک ایتالیا در این بازیها علاوه بر اینکه با ۷ گل زده بهترین گلزن شد، از سوی فیفا نیز بهعنوان برترین بازیکن جام معرفی شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۸۶
مکزیک در آن زمان نخستین کشور جهان بود که ۲ بار میزبانی بازیهای جامجهانی را برعهده گرفته بود.
۱۲۱ کشور عضو فیفا برای ورود به جام سیزدهم در دور مقدماتی به رقابت پرداختند که ۲۴ تیم موفق به مکزیک را یافتند. عراق، کانادا و دانمارک برای نخستین بار به جام جهانی رسیدند.
در مرحلهی یک هشتم نهایی تیمهای برزیل، آرژانتین، آلمانغربی، مکزیک، اسپانیا، انگلستان، فرانسه، بلژیک با شکست دادن حریفان به یک چهارم نهایی صعود کردند.
فرانسه و برزیل در یکی از مهیجترین بازیهای تاریخ فوتبال جهان مقابل هم قرارگرفتند. بازی در ۹۰ دقیقهی قانونی با گلهای کارهکا و پلاتینی ۱ بر ۱ تمام شد و پس از ۳۰ دقیقه وقت اضافی بدون گل به ضربات پنالتی رسید. فرانسه نهایتا در این بازی پیروز شد و به نیمهنهایی رفت.
در این مرحله آرژانتین و انگلستان نیز مقابل هم قرارگرفتند و با ۲ گل مارادونا (دو گلی که هرکدام در نوع خود پدیدهای در جام جهانی محسوب میشود) آرژانتین به مرحلهی بعد صعود کرد.
در ۲ بازی دیگر یک چهارم نهایی، آلمانغربی و بلژیک با پیروزی بر حریفان خود به نیمهنهایی رسیدند. در نیمهنهایی مانند سال ۱۹۸۲ فرانسه مغلوب آلمانغربی شد و آرژانتین هم مقابل بلژیک پیروز شد.
بازی فینال که در ورزشگاه آزتک برگزار میشد با نتیجهی پر گل ۳ بر ۲ به سود آرژانتین تمام شد و این کشور در ۸ سال برای دومین بار جام را به خانه برد.
در بازی ردهبندی فرانسه با پیروزی بر بلژیک به مقام سومی جام دست یافت.
مارادونا از سوی فیفا به عنوان برترین بازیکن جام لقب گرفت و گری لینهکر انگلیسی با ۶ گل، گلزن برتر مسابقات شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۹۰
در این جام که به میزبانی ایتالیا برگزار شد.
کشورهای کاستاریکا، امارات عربی متحده و ایرلند تازهواردان بودند. آرژانتین قهرمان دورهی قبل در یک بازی غیرقابل پیش بینی، مغلوب کامرون شد و به سختی به عنوان تیم سوم پس از کامرون و رومانی از گروهش صعود کرد و با شکست دادن برزیل با تک گل کلودیو کانیگیا به یک هشتم نهایی رسید.
آرژانتین در مراحل بعد یوگسلاوی و ایتالیا را در ضربات پنالتی شکست داد و در کمال ناباوری برای دومینبار پیاپی به فینال رسید. آرژانتین با یک سیستم کاملا دفاعی موفق شده بود تنها با پنج گل زده در مجموع بازیها به فینال راه یابد.
اما آلمانغربی که ۳ بار پیدرپی به فینال رسیده بود، حریف سختی برای آرژانتین به حساب میآمد. این تیم با ۱۰ گل زده و ۵ امتیاز به عنوان تیم اول از گروهش صعود کرد و با شکست دادن تیمهای هلند و چکسلواکی به نیمه نهایی رسید. در نیمه نهایی آلمان غربی مقابل انگلیس قرار گرفت که این بازی پس از ۱۲۰ دقیقه به تساوی یک بر یک انجامید و نتیجه ضربات پنالتی آلمان غربی را به فینال فرستاد.
بازی فینال مانند دورهی پیشین، بین آرژانتین و آلمان غربی برگزار شد، اما این بار آرژانتین در مقابل حریف دست و پا بسته عمل میکرد. بازی که بیشتر در زمین آرژانتین جریان داشت تا دقایق پایانی بدون گل ماند.
در دقیقه ۸۵ خطای مدافع آرژانتین بر روی یورگن کلینزمن، یک پنالتی برای آلمان غربی به ارمغان آورد که آندریاس برمه موفق شد این ضربه را به گل تبدیل کند و آلمان غربی همراه برزیل و ایتالیا با سه بار فتح جام، عنوان پرافتخارترین تیم را از آن خود کند.
فرانتس بکن باوئر، ستاره فوتبال آلمان مشهور به قیصر که در سال ۱۹۷۴ به عنوان کاپیتان آلمانغربی با این تیم قهرمان شده بود، در جام ۱۹۹۰ ایتالیا، در نقش مربی این تیم بار دیگر به این عنوان دستیافت.
سالواتوره اسکیلاچی، مهاجم نهچندان سرشناس ایتالیا تا پیش از بازیها، با ۶ گل زده در صدر جدول بهترین گلزنان جام قرار گرفت و همچنین جایزه بهترین بازیکن مسابقات را نیز دریافت کرد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۹۴
این جام در کشور ایالات متحده آمریکا برگزار میشد که فوتبال در مقابل ورزشهای دیگری چون بیسبال، بسکتبال و فوتبال آمریکایی محبوبیت کمتری داشت.
فیفا با توجه به درخشش کامرون در دورهی قبل، سهمیهی قاره آفریقا را که ۲ تیم بود به ۳ تیم افزایش داد. نیجریه، عربستانسعودی و یونان تازهواردان جامجهانی بودند. تیم ملی روسیه نیز برای نخستینبار مستقل از دیگر جمهوریهای سابق اتحاد شوروی به جام جهانی آمد و آلمانشرقی و آلمانغربی پس از اتحادشان برای نخستینبار در قالب تیم ملی آلمان به میدان آمدند.
آرژانتین با مارادونا، در ۲ بازی اول پیروز شد، اما پس از اینکه جواب آزمایش مارادونا در خصوص استفاده از مواد نیروزا مثبت درآمد و این بازیکن از ادامهی بازیها محروم شد، شیرازه این تیم از هم پاشید.
در مرحلهی یک چهارم نهایی بهجز برزیل، تیمهای آلمان، ایتالیا، بلغارستان، رومانی، هلند، اسپانیا و سوئد اروپایی بودند و چون آنها هیچگاه خارج از اروپا به جام دستنیافته بودند، شانسشان برای شکستن این طلسم قدیمی ۱به ۷ بود. در این مرحله ایتالیا، برزیل و سوئد تیمهای اسپانیا، هلند و رومانی را شکست دادند و بلغارستان، آلمان را شکست داد و به نیمه نهایی رفتند.
در نیمه نهایی ایتالیا مقابل بلغارستان پیروز شد و برزیل، سوئد را شکست داد.
بار دیگر ایتالیا و برزیل مانند جام ۱۹۷۰ در فینال مقابل هم گرفتند و این بار هرکدام برای دستیابی به چهارمین جام به میدان رفتند.
بازی فینال پس از ۱۲۰ دقیقه بدون گل پایان یافت و برزیل موفق شد در ضربات پنالتی با نتیجه ۳ بر ۲ ایتالیا را شکست دهد و نخستین تیمی شود که چهار بار در جام جهانی به قهرمانی دست مییابد.
این نخستین بار بود که در بازی فینال، قهرمان جام را ضربات پنالتی پس پایان وقت اضافی مشخص میکردند و نخستین باری بود که فینال در وقت قانونی و اضافی بدون گل پایان یافت.
آندرس اسکوبار مدافع تیم ملی کلمبیا در بازی مقابل آمریکا گلی را به اشتباه وارد دروازه خودی کرد که منجر به شکست و حذف کلمبیا از بازیها شد. در یکی از ناگوارترین اتفاقات تاریخ فوتبال، این بازیکن پس از بازگشت به کلمبیا هدف گلوله هواداران افراطی فوتبال قرارگرفت و کشته شد.
روماریو از برزیل عنوان بهترین بازیکن مسابقات را کسب کرد و اولگ سالنکو از روسیه و هریستو استوویچکوف از بلغارستان بهطور مشترک آقای گل مسابقات شدند.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۱۹۹۸
در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، تعداد تیمهای شرکت کننده از ۲۴ تیم به ۳۲ افزایش یافت. بههمین دلیل سهمیهی آسیا به ۵ تیم افزایش پیدا کرد. ژاپن، کرواسی، جامائیکا و آفریقایجنوبی برای نخستینبار به جام جهانی میآمدند.
ایران پس از گذر از چندین مسابقه نفسگیر در مرحلهی انتخابی آسیا تقریبا امیدش را از دست داده بود، چین، کرهجنوبی، ژاپن و عربستانسعودی به جام فرانسه راه پیدا کرده بودند و ایران با شکست استرالیا به عنوان تیم پنجم راهی فرانسه شد. ایران در دور مقدماتی با ۲ باخت در مقابل یوگسلاوی و آلمان و ۱ پیروزی مقابل آمریکا حذف شد.
بجز کرواسی که در اولین حضور خود، توانسته بود به نیمهنهایی راهیابد، برزیل، فرانسه و هلند دیگر تیمهای راهیافته به این مرحله بودند. در این مرحله، برزیل مقابل هلند در ضربات پنالتی به پیروزی رسید و فرانسه میزبان بازیها کرواسی را شکست داد.
فینال بین برزیل و فرانسه برگزار شد و در مسابقهای که بیشتر در اختیار تیم میزبان بود، فرانسویها موفق شدند با دو گل زیدان و تک گل پتی، مدافع عنوان قهرمانی را شکست دهند و برای نخستینبار در زمره قهرمانان جام جهانی قرار گیرند.
پس از ۲۰ سال، دوباره برگزار کننده بازیها توانست جام را در خانه نگه دارد.
داوور سوکر، مهاجم تیم کرواسی با ۶ گل زده در صدر جدول گلزنان جای گرفت و رونالدوی برزیلی از سوی فیفا به توپ طلایی مسابقات دست یافت.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۲۰۰۲
در آغاز هزارهی سوم میلادی و برای اولینبار جامجهانی در خارج از ۲ قاره آمریکا و اروپا و همچنین بهطور مشترک در ۲ کشور ژاپن و کره جنوبی برگزار شد.
۱۹۴ تیم عضو فیفا در مرحلهی انتخابی رقابت کردند. تیمهای اکوادور، سنگال و اسلوونی برای نخستینبار به این مسابقات راه یافته بودند. در میان شگفتی، ترکیه و کرهجنوبی با شکست دادن حریفان موفق شدند تا به نیمهنهایی صعود کنند.
در نخستین بازی مرحلهی نیمهنهایی برزیل، ترکیه را شکست داد و برای سومینبار متوالی به فینال رسید. آلمان دیگر تیم راهیافته به مرحلهی نیمهنهایی موفق شد با نتیجه ۱ بر صفر کرهجنوبی را شکست دهد و به فینال برود.
آلمان در صورت پیروزی در فینال نخستین تیم اروپایی میشد که میتوانست به جام جهانی در خارج از اروپا دست یابد، اما دو گل رونالدو، ستاره تیم ملی برزیل، رویای آلمانیها را بر هم زد و بار دیگر طلسم قهرمان شدن اروپاییها در خارج از اروپا برجا ماند.
برزیل با این پیروزی، پنجمین قهرمانی را جشن گرفت و فاصله خودش را با رقیبانش آلمان و ایتالیا که سه بار جام را به خانه بردهاند افزایش داد.
رونالدو با ۸ گلِ زده بهترین گلزن جام جهانی از سال ۱۹۷۴ شناخته شد، اما برخلاف دورهی گذشته نتوانست از سوی فیفا به عنوان بازیکن برتر جام انتخاب شود و این عنوان نصیب الیور کان کاپیتان و دروازهبان تیم ملی آلمان شد.
تاریخچه جام جهانی – جام جهانی ۲۰۰۶
آلمان برای دومینبار میزبان تیمهای برتر فوتبال جهان شد.
رقابتهای مقدماتی از ۲ سال قبل در ۶ منطقهی جهان برگزار شد و فیفا مقرر کرد قهرمان دوره قبل باید در بازیهای مقدماتی حاضر شود. ۳۲ تیم صعود کننده در ۸ گروه ۴ تیمی قرارگرفتند و رقابتها ۱۹ خرداد سال ۱۳۸۵ با بازی آلمان – کاستاریکا در ورزشگاه مونیخ شروع شد.
مرحلهی یک چهارم پایانی با دیدار آلمان – آرژانتین آغاز شد و ۲ تیم در وقتهای قانونی و اضافی به تساوی ۱-۱ رسیدند. در ضربات پنالتی آلمان پیروز شد و به نیمه نهایی صعود کرد.
در گروههای دیگر پرتغال در ضربات پنالتی انگلیس را شکست داد و فرانسه در یک بازی تماشایی برزیل را مغلوب کرد. ایتالیا هم ۳ بر صفر اوکراین را درهمکوبید تا حریف آلمانها در نیمه نهایی شود.
دیدار آلمان و ایتالیا مسابقهای زیبا بود که هر دو تیم ۱۱۹ دقیقه، رقابتی هیجانانگیز و پایاپای به نمایش گذاشتند. ولی ایتالیا در دقیقهی آخر با ضربه گروسو به گل رسید و ۲ دقیقه بعد دلپیرو گل دوم را به ثمر رساند و پیروز شد. فرانسه نیز برابر پرتغال با تک گل زیدان به دیدار نهایی راهیافت.
فینال بازیها در برلین بین فرانسه و ایتالیا برگزار شد. بازی پس از ۹۰ دقیقه وقت قانونی یک – یک تمام شد و در وقت اضافه اتفاقی رخ داد که شاید خبرساز ترین رویداد این دوره بود.
زین الدین زیدان، کاپیتان فرانسویها پیش از بازی اعلام کرده بود که این آخرین حضور او در تیم ملی فرانسه خواهد بود و امیدوار بود که با قهرمانی دوباره در جام جهانی خداحافظی را جشن بگیرد. اما همه چیز آنطور پیش نرفت که او میخواست.
در میانهی وقت اضافی پس از درگیری لفظی با مارکو ماتراتزی، با ضربهی سر به سینهی مدافع ایتالیا کوبید و کارت قرمز پایانی بود بر دوران بازیگری این ستاره فوتبال. بازی به پنالتی کشید و ایتالیا در ضربات پنالتی برنده شد و برای چهارمین بار جام جهانی را به خانه برد.
در بازی ردهبندی هم آلمانیها، پرتغال را شکست دادند و سوم شدند. بهترین بازیکن این دوره زیدان معرفی شد و میروسلاو کلوزه، مهاجم آلمان با ۵ گل زده عنوان آقای گلی را به دست آورد.
جام جهانی ۲۰۱۰
نوزدهمین دورهی جام جهانی فوتبال از ۱۱ ژوئن ۲۰۱۰ (۲۱ خرداد ۱۳۸۹) تا ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۰ (۲۰ تیر ۱۳۸۹) در کشور آفریقای جنوبی برگزار شد.
این دوره نخستین میزبانی یک کشور عضو کنفدراسیون فوتبال آفریقا بود. مراسم افتتاحیهی جام در ۱۰ ژوئن با حضور بسیاری از ستارگان فوتبال و موسیقی به صورت غیررسمی افتتاح شد. در این مراسم بسیاری از ستارگان موسیقی آفریقای جنوبی و دنیا با اجراهای خود در حضور ۳۰ هزار تماشاگر حاضر در ورزشگاه اورلاندو به طور غیررسمی جام جهانی نوزدهم فوتبال را افتتاح کردند.
زموند توتو برنده جایزه صلح نوبل، سپ بلاتر رییس فدراسیون بینالمللی فوتبال و یاکوب زوما رییس جمهور آفریقای جنوبی از جمله سخنرانان این مراسم بودند.
برای نخستین بار در خارج از اروپا، دو تیم اروپایی در فینال روبهروی هم قرار گرفتند. هیچ کدام از دو تیم سابقهی قهرمانی نداشتند و برای باز کردن فصل جدیدی در تاریخ جام جهانی به میدان رفتند.
این نخستین دیدار این دو تیم اروپایی در جام جهانی بود. در این دوره تیم مقتدر و جوان آلمان موفق به حذف آرژانتین و انگلیس دو مدعی قهرمانی شد اما در نیمه نهایی مقابل اسپانیا شکست خورد و اسپانیا به فینال راه یافت.
در سوی دیگر اروگوئه و هلند به نیمه نهایی رسیدند و هلند موفق شد با شکست اروگوئه به فینال بازیها راه پیدا کند.
هلند نیز برای سومین بار به عنوان نایب قهرمانی رسید. بعد از اروگوئه، ایتالیا، آلمان، برزیل، انگلستان، آرژانتین و فرانسه، اسپانیا هشتمین کشوری بود که در تاریخ ۸۰ ساله جام جهانی به عنوان نخست دست مییافت.
توماس مولر با ۵ گل، آقای گل مسابقات شد و دیگو فورلان عنوان بهترین بازیکن مسابقات را به دست آورد.
جام جهانی ۲۰۱۴
بیستمین دورهٔ جام جهانی از ۱۲ ژوئن ۲۰۱۴ تا ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۴ در کشور برزیل برگزار شد.
برزیل پس از میزبانی در سال ۱۹۵۰، بعد از مکزیک، ایتالیا، فرانسه و آلمان، پنجمین کشوری بود که برای دومینبار میزبانی جام جهانی را بر عهده میگرفت.
در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل، ۳۲ تیم حضور داشتند که شامل ۱۳ تیم از اروپا، ۶ تیم از آمریکای جنوبی (همراه با برزیل)، ۵ تیم از آفریقا، ۴ تیم از آسیا و ۴ تیم از منطقه کونکاکاف (آمریکای شمالی، مرکزی و کارائیب) میشدند.
در این دوره از مسابقات تمامی قهرمانان ادوار قبلی جام جهانی یعنی برزیل، ایتالیا، آلمان، آرژانتین، اروگوئه، اسپانیا و فرانسه حضور داشتند. مدافع عنوان قهرمانی – اسپانیا – در مرحلهی گروهی همراه با انگلستان و ایتالیا حذف شد. اما اروگوئه در دور یک هشتم و فرانسه در دور یک چهارم نهایی حذف شدند.
هلند، برزیل، آلمان و آرژانتین به مرحلهی نیمهنهایی راه یافتند که در این مرحله، آلمان در یک بازی ماندگار و تاریخی با نتیجه ۷-۱ برزیلِ میزبان را تحقیر کرد و به فینال راه یافت. در دیگر بازی نیز آرژانتین با شکست هلند فینالیست شد.
برای نخستینبار در تاریخ دو تیم برای سومین بار فینال روبهروی هم قرار گرفتند. آلمان که سرمست از پیروزی افسانهای خود در نیمه نهایی مقابل برزیل بود، در حالی به فینال راه پیدا کرد که بسیاری با وجود برگزاری بازیها در برزیل، قهرمانی آلمان را از پیش مسلم میدانستند.
در مقابل آرژانتین با داشتن ستارههای زیادی مانند مسی، دی ماریا، هیگوایین و آگوئرو درخشش چندانی نداشت، هر چند تا رسیدن به فینال کمی به لطف قرعه مناسب و شانس همهی بازیهایش را پیروز شد.
بازی که تکرار فینالهای ۱۹۸۶ و ۱۹۹۰ بود در ریودوژانیرو برگزار شد و پس از ۹۰ دقیقه بدون گل دو تیم راهی وقت اضافه شدند.
در دومین نیمه وقت اضافه ماریو گوتزه که از میانه بازی وارد میدان شده بود، در دقیقه ۱۱۳ تک گل این بازی را وارد دروازه آرژانتین کرد و آلمان بعد از اتحاد دو قسمت شرقی و غربی برای نخستینبار قهرمان جام جهانی شد.
این چهارمین قهرمانی آلمان و نخستین قهرمانی یک تیم اروپایی در آمریکای جنوبی بود.
در این دوره هامس رودریگز، بازیکن کلمبیا با شش گل زده، آقای گل مسابقات شد و لیونل مسی بهعنوان بهترین بازیکن جام جهانی انتخاب شد.
جام جهانی 2018
بیست و یکمین دوره جهام جهانی در سرزمین تزارها یعنی روسیه برگزار شد. این اولین دوره جام جهانی بود که میزبانی آن، به یک کشور اروپای شرقی سپرده شده بود.
از 32 تیم حاضر در این دوره، 20 کشور در جام جهانی قبل که در برزیل برگزار شد، هم حاضر بودند. برای اولین بار 5 تیم از ای اف اسی در جام جهانی 2018 حضور داشتند. نکته جالب دیگر این دوره، حضور دو کشور کم جمعیت پاناما و ایسلند برای اولین بار در جام جهانی بود. ایتالیا به عنوان قهرمان 4 دوره و هلند به عنوان فینالیست سه دوره از غایبان برجسته این رقابتها بودند.
از نکات حائز اهمیت گروهبندی این مسابقات، حضور سه تیم قدرتمند آلمان، مکزیک و سوئد به همراه کره جنوبی در گروه F این مسابقات بود. اولین مسابقه این جام را روسیه میزبان با عربستان برگزار کرد که با برد قاطع 5 بر صفر روسیه همراه شد. البته روسیه پس از صعود به مراحل حذفی، در دور یک چهارم نهایی با شکست در ضربات پنالتی از کرواسی از این رقابتها حذف شد.
از جمله مهمترین مسائل حاشیهای که جام جهانی 2018 را با خطراتی مواجه کرد، تهدیدات داعش برای انجام عملیات تروریستی بود. تهدیدهایی که البته هیچگاه عملی نشد اما باعث شد جو امنیتی و ترس از عملیات تروریستی تا حدی بر این مسابقات سایه بیافکند.
در پایان چهار تیم فرانسه، کراوسی، بلژیک و انگلستان به دور نیمه نهایی رسیدند. از بین 4 تیم فقط دو تیم انگلستان و فرانسه سابقه حضور در فینال جام جهانی را داشتند. بلژیک برای دومین بار بود که به مرحله نیمه نهایی جام جهانی میرسید.
در نهایت فرانسه، بلژیک را شکست داد و کرواسی، انگلستان را. دو تیم انگلستان و بلژیک در دیدار رده بندی به مصاف هم رفتند که با پیروزی دو بر صفر بلژیک این تیم با کسب مقام سوم، بهترین نتیجه خود در ادوار جام جهانی را کسب کرد. فرانسه هم در یک فینال دیدنی و پرگل 4 بر 2 کرواسی را شکست داد تا دومین قهرمانی خودش را جشن گرفته باشد.
جام جهانی 2022
این دوره از جام جهانی قرار است از 20 نوامبر تا 18 دسامبر 2022 به میزبانی کشور قطر انجام شود. این اولین دوره از این بازیها است که به میزبانی یک کشور عربزبان برگزار میشود. همچنین پس از میزبانی 2002 مشترک بین کره جنوبی و ژاپن، دومین دوره از رقابتهای جام جهانی است که در آسیا برگزار میشود. ضمنا آخرین دورهای است که 32 تیمی برگزار میشود و این رقابتها از 2026 قرار است 48 تیمی شود.
یکی از مهمترین تفاوتهای این جام با سایر جامها برگزاری آن در فصل زمستان است که باعث شده رقابتهای باشگاهی اکثر کشورها تغییراتی داشته باشد. قطر به عنوان میزبان، هزینههای بسیار زیادی انجام داده و ورزشگاهها و هتلهای بسیاری برای این مسابقات ساخته است. یکی از مواردی که همواره مورد اعتراض جنبشها و اتحادیهها در جهان بوده، وضع نامناسب کاری برای کارگران حاضر در قطر بوده است.
بر اساس قرعهکشی انجام شده، به نظر میرسد گروهE مسابقات با حضور اسپانیا، کاستاریکا، آلمان و ژاپن، دشوارترین گروه این بازیها باشد. ایتالیا همچون دور قبل، غایب بزرگ این جام است. تیم روسیه هم بخاطر جنگ علیه اوکراین در دور مقدماتی جام جهانی کنار گذاشته شده است.
اولین بازی بین دو تیم قطر و اکوادور در ورزشگاه البیت الخور برگزار خواهد شد. رقابت فینال هم 18 دسامبر در ورزشگاه لوسیل انجام خواهد شد. نام نماد این رقابتها «لعیب» است که یک کلمه عربی به معنای «بازیکن ماهر» است. بر اساس آنچه که در وبسایت رسمی فیفا نوشته شده: «لعیب به خاطر روحیه جوانیاش شناخته میشود و شادی و اعتماد به نفس را به هر کجا که میرود پخش میکند».
تیم ایران که ششمین حضورش را تجربه میکند، در این بازیها در گروه دوم به همراه انگلیس، آمریکا و ولز در یک گروه قرار گرفته است. انگلستان تنها تیم این گروه است که سابقه یگ قهرمانی در سال 1966 را دارد.
بهترین گلزنان تاریخ جام جهانی
تا کنون در 21 دوره برگزار شده جام جهانی بیش از 2000 گل به ثمر رسیده است. در این میان بازیکنانی بودهاند که با شانس حضور در چند دوره توانستهاند بیشتر از 10 گل در تاریخ جامهای جهانی بزنند.
البته بازیکنانی هم هستند که با بیشترین گل در یک دوره از جام جهانی، آمار چشمگیری از خود به جا گذاشتهاند. ژوست فونتین فرانسوی با به ثمر رساندن 13 گل در جام جهانی 1958 از این حیث رکوردار است. پس از شاندور کوچیش با 11 گلی که در جام جهانی 1954 برای مجارستان وارد دروازه حریفان کرد در رده بعدی قرار دارد.
در ادامه جدول بهترین گلزنان ادوار جام جهانی را با هم مرور میکنیم.
جمع بندی:
چند تیم در جام جهانی شرکت میکنند؟
جام جهانی از 1930 تا 1978 با حضور 16 تیم برگزار میشد. از 1982 تیمها به 24 تیم افزایش پیدا کرد. از 1998 به 32 تیم رسید. جام جهانی 2022 هم با حضور 32 کشور برگزار میشود. اما جام جهانی بعدی به 48 تیم افزایش پیدا میکند.
نخستین قهرمان جام جهانی چه تیمی بود؟
اولین دوره جام جهانی در سال 1930 به میزبانی اروگوئه برگزار شد و با قهرمانی این کشور به پایان رسید.
چه تیمی بیشترین قهرمانی در جام جهانی را داشته است؟
برزیل با 5 قهرمانی بیشترین تعداد قهرمانی را داشته است. ایتالیا و آلمان هر کدام با 4 قهرمانی در رده بعدی قرار دارند.
بهترین گلزن تاریخ جام جهانی کیست؟
میرسلاو کلوزه با زدن 16 گل، بهترین گلزن تمام ادوار تاریخ جام جهانی است.
چه کسی بیشترین حضور در جام جهانی را دارد؟
سه بازیکن به صورت مشترک با حضور در 5 جام، رکورددار بیشترین حضور در جام جهانی هستند. آنتونیو کارباخال با حضور در جام جهانی 1950 تا 1966 و رافائل مارکز با حضور در جام جهانیهای 2002 تا 2018 از مکزیک و لوتهار ماتئوس با حضور در جام جهانی 1982 تا 1998 از آلمان بیشترین حضور در جام جهانی هستند. ماتئوس در مجموع بیشترین بازیهای جام جهانی را با ۲۵ بازی انجام دادهاست.
جایزه ژول ریمه چیست؟
ژول ریمه از ۱۹۱۹ تا ۱۹۴۵ رییس فدراسیون فوتبال فرانسه و از 1921 تا 1954 رییس فیفا بود. او به خاطر ابتکار طرح جام جهانی مشهور است. این طرح او بود که به برگزاری اولین جام جهانی در ۱۹۳۰ را دامن زد و در نتیجه جام اهدایی آن مسابقات نیز «جام ژول ریمه» نام داشت. سرانجام، پس از سومین قهرمانی تیم ملی فوتبال برزیل در جام جهانی ۱۹۷۰، جام ژول ریمه به عنوان پاداش برای همیشه به کنفدراسیون فوتبال برزیل تعلق گرفت.
اما جایزه ژول ریمه جایزهای است که هر ساله از سال 2012 به کتابهای ورزشی داده میشود. این جایزه ۵ هزار یورویی به کتابی در ژانر رمان، بیوگرافی یا مجموعه داستان کوتاه اهدا میشود که از طریق ادبیات به موضوع ورزش پرداخته باشد.
این مطلب آپدیت میشود.